Ustalenie niezdolności do pracy jest niezbędne do uzyskania niektórych świadczeń z ZUS. I tak niezdolność jest ustalana m.in. w przypadku ubiegania się o:
- rentę z tytułu całkowitej bądź częściowej niezdolności do pracy
- świadczenie rehabilitacyjne
- w niektórych sytuacjach – rentę rodzinną – renta rodzinna przysługuje m.in. dzieciom własnym, dzieciom drugiego małżonka i dzieciom przysposobionym bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie: do ukończenia 16 roku życia bądź do do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia.
Oceny niezdolności do pracy dokonuje orzeczeniem lekarz orzecznik ZUS. Lekarz orzecznik ZUS dokonuje oceny niezdolności do pracy, jej stopnia oraz ustalenia:
- daty powstania niezdolności do pracy,
- trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do pracy,
- związku przyczynowego niezdolności do pracy lub śmierci z określonymi okolicznościami,
- trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do samodzielnej egzystencji,
- celowości przekwalifikowania zawodowego.
Jak odwołać się od niekorzystnego orzeczenia lekarza orzecznika ZUS?
W tym celu należy złożyć sprzeciw do komisji lekarskiej ZUS. Sprzeciw wnosi się w ciągu 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia lekarza orzecznika ZUS, za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby wnoszącej sprzeciw.
Dlaczego niewniesienie sprzeciwu może mieć negatywne konsekwencje?
Przyjmuje się, że brak złożenia sprzeciwu oznacza, że ubezpieczony zgadza się, że wszystkie twierdzenia zawarte w orzeczeniu są prawdziwe. Niewyczerpanie trybu zaskarżenia orzeczenia w formie sprzeciwu do komisji lekarskiej, wyklucza późniejsze kwestionowanie orzeczenia na etapie postępowania odwoławczego przed sądem.
Co to oznacza w praktyce?
Jeżeli nie zaskarżymy do komisji lekarskiej ZUS niekorzystnego orzeczenia lekarskiego, a ZUS na jego podstawie wyda decyzję, odwołując się od decyzji ZUS do sądu, mamy zablokowaną możliwość powoływania się na wadliwość orzeczenia lekarskiego. Jeżeli więc w odwołaniu podniesiemy wyłącznie zarzuty dotyczące orzeczenia lekarza orzecznika ZUS, sąd odrzuci odwołanie.