Mówiąc o rencie z tytułu niezdolności do pracy możemy mieć na myśli rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy bądź rentę z tytuły częściowej niezdolności do pracy.
O tym czym jest całkowita niezdolność do pracy pisałam w artykule: Całkowita niezdolność do pracy.
Dzisiaj postaram się wyjaśnić Państwu na czym polega częściowa niezdolność do pracy i jakie warunki muszą zostać spełnione, aby ubezpieczony został uznany za osobę częściowo niezdolną do pracy.
Zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.
„Częściowa niezdolność do pracy polega na utracie w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Doniosłe znaczenie w konstrukcji częściowej niezdolności do pracy (której definicję zawiera art. 12 ust. 3 u.e.r.f.u.s.) ma podkreślenie, że chodzi o ocenę zachowania zdolności do wykonywania nie jakiejkolwiek pracy, lecz pracy „zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji”. Ubezpieczony może być uznany za częściowo niezdolnego do pracy, gdy zachował zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (na przykład pracy wymagającej niższych albo niewymagającej w ogóle jakichkolwiek kwalifikacji), lecz jednocześnie utracił w znacznym stopniu zdolność do pracy, do której posiada kwalifikacje” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 15 listopada 2013 r., sygn. akt III Aua 173/13).
Pojęcie kwalifikacji odnosi się zarówno do kwalifikacji formalnych (wykształcenie, kwalifikacje potwierdzone certyfikatami, zaświadczeniami, dyplomami) jak i do kwalifikacji praktycznych, nabytych wraz z doświadczeniem zawodowym.
Częściowa niezdolność do pracy nie może zostać stwierdzona, jeżeli wiek, poziom wykształcenia i predyspozycje psychofizyczne osoby ubiegającej się o rentę z tytuły częściowej niezdolności do pracy, przemawiają za tym, że ubezpieczony:
- jest zdolny do podjęcia innej pracy, bez przekwalifikowania albo
- może podjąć inną pracę po przekwalifikowaniu zawodowym (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 14 sierpnia 2019 r., sygn. akt III Aua 723/18).
Dla przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy bardzo istotne znaczenie ma orzeczenie lekarza orzecznika ZUS (jeżeli nie wniesiono od niego sprzeciwu bądź zarzutu wadliwości) albo komisji lekarskiej ZUS (rozpatrującej sprzeciw od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS bądź rozpatrującej sprawę na skutek zgłoszenia zarzutu wadliwości przez Prezesa Zakładu). Orzeczenia te stanowią dla ZUS podstawę do wydania decyzji w sprawie przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy.
Na na etapie sądowym – po wniesieniu odwołania od decyzji ZUS odmawiającej przyznania renty – niezdolność do pracy jest ustalana na podstawie opinii biegłych sądowych posiadających wiedzę medyczną z zakresu schorzeń, z którymi zmaga się osoba wnioskująca o rentę.
Niekorzystna opinia biegłego sądowego może zostać zakwestionowana poprzez złożenie zarzutów do opinii. W niektórych sytuacjach warto wnioskować o przeprowadzenie przez sąd dowodu z dodatkowej opinii innego biegłego sądowego. Sposób zredagowania zarzutów zależy od wielu czynników, m.in. schorzenia z którym zmaga się ubezpieczony, doświadczenia i kwalifikacji zawodowych, historii choroby. Dobrze sformułowane zarzuty do opinii biegłego sądowego, mają niejednokrotnie decydujący wpływ na końcowy wynik sprawy.
